Instemmingsrecht OR

Instemmingsrecht OR

Op basis van artikel 27 Wet op de ondernemingsraden (WOR) heeft de OR instemmingsrecht op de arbeidsvoorwaarde pensioen. Het moet dan gaan om ‘een voorgenomen besluit van de ondernemer (werkgever) tot vaststelling, wijziging of intrekking van regelingen op grond van een pensioenover-eenkomst’. Een instemmingsrecht kan ook voortvloeien uit bijzondere wetten, een cao of een ondernemingsovereenkomst.

Zonder de instemming van de ondernemingsraad kan de werkgever een voorgenomen besluit niet rechtsgeldig nemen. In dat geval kan een regeling ook niet geldig worden ingevoerd, gewijzigd of ingetrokken.

Om instemming plichtig te zijn moet het gaan om een voorgenomen besluit van alle of van een groep werknemers. Een OR heeft geen instemmingsrecht bij een individueel met een werknemer overeengekomen regeling.

De cao-uitzondering

Wanneer sociale partners inhoudelijk uitputtende afspraken hebben gemaakt die verder geen ruimte overlaten, dan vervalt het instemmingsrecht van de OR.

Instemming is alleen nodig voor besluiten die de werkgever zelf kan en wil nemen. De werkgever kan besluiten over pensioenregelingen of onderdelen daarvan nemen, wanneer hij daarover zeggenschap, dus keuzevrijheid heeft.

Is er in de cao een basispensioen geregeld (bijvoorbeeld een middelloonregeling tot € 50.000) en
wil de werkgever een excedent-regeling treffen of wijzigen, dan heeft de OR instemmingsrecht. Instemmingsrecht bestaat ook als de cao alleen een raamwerk biedt dat nog verder moet worden uitgewerkt:

• Uitputtende regeling: de cao regelt het betreffende onderdeel van een pensioenregeling volledig. Er is geen afwijking mogelijk. OR heeft geen instemmingsrecht.
• Inlijving: in de cao staat alleen vermeld dat er moet worden deelgenomen aan een bepaald pensioenfonds. Het bestuur neemt de besluiten over de inhoud van de pensioenregeling en niet de cao-partijen. De OR heeft geen instemmingsrecht.
• Kaderstellend: in de cao staat een (kader) regeling vermeld voor een bepaald onderdeel van de pensioenregeling. De werkgever heeft dan de mogelijkheid of opdracht om de regeling verder uit te werken. OR heeft hierbij instemmingsrecht.
• Niets geregeld: de cao laat (een aantal) onderdelen ongeregeld heeft ze niet benoemd (bijvoorbeeld een excedent-regeling of een nabestaandenregeling). De werkgever heeft keuzevrijheid om dit zelf te regelen. Wanneer de werkgever hiertoe besluit, heeft de OR
  wel instemmingsrecht.

Bedrijfstakpensioenfonds

Wanneer er sprake is van een verplicht gesteld bedrijfstakpensioenfonds heeft de OR geen instemmingsrecht, want de werkgever heeft geen keuzevrijheid. Het pensioenfondsbestuur
stelt het reglement namelijk vast. Via de verplichtstelling is de inbreng van zowel werknemers
als werkgevers georganiseerd. In dit bestuur zijn werkgevers en werknemers via de sociale
partners vertegenwoordigd doordat zij er zitting in hebben is de gedachte.

Houdt er wel rekening mee dat wanneer een onderneming vrijwillig wil deelnemen, het voorgenomen besluit instemmingsplichtig is. Dit geldt ook voor het voorgenomen besluit om niet meer deel te nemen. In de periode dat de onderneming vrijwillig deelneemt, heeft de ondernemer – op de onderdelen waar de regeling van het bedrijfstakpensioenfonds geen keuzevrijheid biedt – geen zeggenschap over de  inhoud van de pensioenovereenkomst en wijzigingen daarvan, en de OR dus geen medezeggenschap. Instemmingsplicht is er ook bij een voorgenomen besluit tot aansluiting bij een niet verplicht gesteld bedrijfstakpensioen- fonds.

Bronnen:

• Algemene informatie over instemmingsrecht bij de arbeidsvoorwaarde pensioen. (z.d.). Geraadpleegd op 5 mei 2020, van https://www.ser.nl/nl/thema/or-medezeggenschap/pensioen/instemmingsrecht-pensioenen/arbeidsvoorwaarde
• Heemskerk, M. (2020). Pensioenrecht (Vol. 2020). Den Haag, Nederland: Boom .
• OR en Pensioen. (2017). Deventer, Nederland: Vakmedianet.